Ik had mezelf voorgenomen er geen letter over op papier te zetten. Het zou een persoonlijke ervaring worden die ik zou koesteren. Iets om aan je kleinkinderen te vertellen. Als ze dan nog zouden luisteren tenminste. Opa praat weer over vroeger. Heel vroeger.
Tot ik bijna een maand na datum besefte dat er geen dag voorbij gegaan was zonder eraan terug te denken. Het begon op de dag dat ik tien jaar ouder werd dan Anne Frank ooit zou worden. Van mijn vriendin kreeg ik een briefje waarop te lezen stond dat we binnenkort naar Kraków zouden gaan. Vijfenzestig jaar geleden was dat een doodvonnis, nu was het het mooiste verjaardagscadeau dat ik ooit gekregen had. Het zou immers niet zomaar een toeristisch tripje worden. Op het programma stond een bezoek aan Auschwitz-Birkenau.
De eerste indruk van het grootste en meest dodelijke concentratiekamp uit de Tweede Wereldoorlog was een teleurstelling. Met de lange rijen bussen en rugzaktoeristen waanden we ons even aan de ingang van Bobbejaanland. Arbeit macht Spass! Tot we aankwamen in Auschwitz II, ook bekend als Birkenau. Tussen de fabrieksmuren en reclameborden dook plots de bekende toren met de spoorlijn op en toen werd het stil.
Een dik uur dwaalden we door het kamp en achteraf weet ik niet wat nu het meest aangreep. Was het de stilte die er heerste ondanks de vele bezoekers? Waren het de gekleurde steentjes aan de ruïnes van de gaskamers, volgeschreven met Hebreeuwse woorden? Was het een Franse jood die vertelde dat er de week voordien grondwerken werden uitgevoerd waarbij men nog steeds menselijke resten vond? Was het het frisse boeket bloemen dat op de treinsporen lag? Was het de kleurrijke stapel kinderschoentjes in het museum? Of was het toch de Poolse gids die met haar zwarte leren broek en grote Dolce & Gabbana zonnebril verveeld en monotoon haar verhaal afratelde?
Waarschijnlijk was het een jong Duits meisje dat aan haar juffrouw vroeg: "Warum gibt es hier keine Deutsche übersetzung?" Ze keek op dat moment naar een bord met uitleg over de geplande uitbreiding van het kamp (uiteindelijk werden er in de kampen van Europa 6.000.000 mensen vermoord, lang niet de helft van de geregistreerde ongewensten). De exacte woorden van de juffrouw kan ik me niet herinneren, maar het kwam er op neer dat ze ervan overtuigd was dat dat niet bij iedereen in goede aarde zou vallen. Je kon aan het gezicht van het meisje zien dat ze het antwoord niet begreep.
Vlak voordat we vertrokken brak er een hels onweer los. Iedereen vluchtte naar een droog plekje en in ons geval was dat de enige overgebleven verbrandingsoven. Daar stonden we helemaal alleen op een plek waar honderdduizenden lijken naartoe werden gebracht, niet om te schuilen voor de regen. Op de terugweg was het opvallend stil in de bus. De meeste mensen lagen te slapen, een Fransman bladerde door een fotoboek en een verdwaalde Belg legde in het Engels uit hoe het politiek systeem er in ons land uitzag. Terug in Kraków merkten we dat het te koud was om een terrasje te doen, maar we durfden er niet over klagen.
6 comments:
Ik wilde een grapje maken dat je gewoon een kuisvrouw was gaan halen ginder maar het lijkt me toch wat ongepast.
Is dat een teken van volwassenheid? Of van stappen in die richting?
Jij bent een woessie geworden. Kuisvrouw nodig?
Ik ben blij dat je er toch over schreef, hier op het wereldwijde web. Want laat ons eerlijk zijn, de kans dat wij ooit samen kindjes maken is nihil. De kans dat ik een relatie begin met één van je (klein)kinderen is nog kleiner en erg strafbaar. Nu las ik het dus toch. En ben ik blij dat ik niet de enige ben die zich geroepen voelt daarover te lezen (In het paard van troje is er de strip-roman 'kind van holocaustoverlevers'. Het zag er een mooie boek uit)
Dat ís ook een heel mooi boek. Vraag het voor je verjaardag, dan kan je het later aan mijn kleinkinderen voorlezen.
Als het gebeurt in Amsterdam Zuid vind je het op ZieZoZuid. Boordevol nieuws, columns, reportages, foto's, politie en politiek. Lees nu alles over het nieuwe Stadsdeel Amsterdam Zuid!
Bedankt, Amsterdamzuid! Ik ben blij dat jij zelfs uit de Holocaust munt weet te slaan. Kunnen we op jouw site t-shirts van Anne Frank kopen?
Post a Comment